Karabasan Nedir? Nasıl Geçer? Tedavisi
Karabasan gece yarısı uyku esnasında yaşanan bir stres neticesinde ansızın uyanma gibi fiziksel neticelere neden bulunan bir haldur. Karabasan yaşam sürdüren bir çocuk çığlık atabilir, kaçmaya çalışabilir ve yerinden kalmak isteyebilir. Hissedilen korku ve panik birkaç dakika vakitbilir. Bu hallerde çocuğunuzu yatıştırmanız ve teskin etmeniz gerekmektedir. Karabasan gören bir çocuk sabah uyandığında gece hayat sürdürdüklerinı hatırlamaz. Tıpkı uyurgezerlik gibi karabasan da çocuklar arasında sık sık görülür ve buluğ çağında bile devam edebilir. Çocuğunuz istediği halda yataktan kalkamaz, bir zor yönünden hareketlerinin engellendiğini hisseder, kıpırdayamaz ya da konuşamaz, bağırmaya çalıştığı halda sesi bütün çabalamalarına karşın çıkmaz. Bu vakit zarfında detaylı halüsinasyonlar görülebilir. Karabasan genellikle 4-12 yaşları arasında görülmeye başlanır ve uykunun en derin bulunduğu anda hissedilir.
Bazı çocuklar ayda 1-2 kere karabasan görür. Bazı çocuklar ise bu hali oldukça sık yaşar ve korkudan kendilerine ya da etraflarına zarar verir. Bu çocuklar gerçekleştirdikleri şeylerin farkında bile değildir. Ergenlik çağında yaşanan uyurgezerlik hali karabasana eşlik edebilir. Bazı çocuklar evin çevresinde koşmaya başlayabilir, uzun bir vakit bahsetmek istemeyebilir. Uyandıklarında kafaları karışmış ve ne yapacaklarını şaşırmış gibi görünen bu çocuklar, yine uykuya dalar. Sabah uyandıklarında ise hiçbir şey hatırlamazlar.
Karabasan genellikle sinir krizi şeklinde düşünülmektedir. Bazı çocuklar stres filmi izledikten sonra ya da korkunç bir hikâye dinledikten sonra karabasan görür.
Bazı çocuklar ise oldukça eskiden hayat sürdürdükleri ve kökleşmiş duruma geleri korkuları sebebiyle karabasan görür.
Her iki halda da anne ve babaların yapabileceği en mühim şey sakin olmak ve çocuğu rahatlatmaktır. Çocuğunuzun yaşadığı strese ya da strese neden bulunan halin kaynağına inin.
Çocuğunuzun karabasan görme sıklığı artmışsa, kesinlikle natural sıhhat uzmanınıza başvurun. Doğal sıhhat eksperleri çocuğunuzun ruhsal, duygusal ve fiziksel dünyasına girerek problemini çözmeye çalışır. Uyku bozuklukları başlığı altında sizlere tavsiye ettiğimiz tedaviler çocuğunuzu yatıştırıp sakinleştireceğinden, bu tedavileri özenle programınız gerekmektedir. Çocuğunuzla sohbet etmeye çalışın, endişelerini ve korkularını gidermek amacıyla elinizden geleni yapın. Çocuğunuz, çevresinde oyuncak, televizyon ve dost gibi ilgisini dağıtan dış etkenler olmadığında, sizinle oldukça rahat konuşur. Bu amaçla çocuğunuzla başbaşa konuşmaya çalışın. Onu ilgiyle dinleyin ve problemlerine çözümler geliştirmeye çalışın. Çocuğunuz yatmadan evvel moralini bozacak rastgele bir davranıştan, hikâyeden, filmden ve oyundan kaçının.
Çocuğunuz uyanmadan anında evvel karabasan görüyorsa, kendisini normal uyanma saatinden 15 dakika evvel uyandırmanız tavsiye edilmektedir. Bu biçimde çocuğunuzu rahatlatabilir ve yine uykuya dalmasını sağlayabilirsiniz. Çocuğunuzu karabasan gördüğü saatlerde uyandırarak rahatlatırsanız, yaşadığı olumsuzluğun yine etmesini önleyebilirsiniz. Bu biçimde yaşadığı kısır döngüyü de kırarak karabasanı önlemiş olursunuz
Karabasan Nedir?
Karabasan, Uyku felcidir. Derin uyku ve uyku uyuşukluğunun anormal bir şeklidir. İnsanlar, rüya gördükleri REM uykusu esnasında, göz ve solunum kasları dışında tamamıyla fizyolojik bir felç halindedırlar. Hiçbir kasları çalışmaz. Hasta, birkaç dakika hareket edemez. Umûmiyetle uykuya dalarken ya da uyur iken kalkarken bu uykulu hâli ile birtakım sesler duyduğunu ya da biçimler gördüğünü sanır. Kestirme yapar iken ya da uykuya başlarken… Bu hal, diğer nedenlerle de meydana çıkabilir. Ses duyma ve biçim görmeler, aynı anda olabilir.
Böyle olmasaydı, biz rüyalarımızı oynar duruma gelirdik. Rüyamızda ne yapıyorsak, yatakta da onu yapmaya başlardık. Arada sırada rüyadan uyandığımızda beynimiz uyanık ve etrafın farkında bulunduğumuz halda, hareket edemez, ses çıkaramaz ve göğsümüzün üstünde bir ağırlık varmış gibi hissederiz.
Bunu herkes, hayatının bir döneminde en az bir kez yaşamıştır. Korku verici bir haldur. Ama saniyeler içerisinde kendi kendine düzelir. Karabasanın olma nedeni; uyur iken uyanmamıza karşın REM uykusundaki fizyolojik felç halinin, uyanır uyanmaz çözülmemesine bağlıdır. Çok kolay tanımlamak gerekirse, “Uykudan uyandığın anda beyin uyanıyor; ama gövde uyanmıyor…” İkisi arasında bir bağlantı vardır. Vücut, bu sinyali alıp gerçekleştiremiyor anında. Bu, genellikle stresten, yorgunluktan vs. şeklinde açıklanıyor.
Fizyolojik şeklinde, REM atonia şeklinde da bilinen, REM uykusu esnasında meydana gelen normal felç ile yakından ilgilidir. Buna göre birtakım bilim adamları ve fizikçiler bunun uyku döngüsünün “natural” bir tesiri bulunduğuna inanır. Uyku felci, beyin REM halinden tamamıyla uyanık duruma geçse de, gövde felcinin devam etmesi halinde oluşur. Bu hal, bireyin bilincinin tamamıyla açık olmasına karşın hareket edememesine neden olur. Hem de bu hal ile eş güdümlü hypnagogic halisünasyonlar olabilir.
