Yumurtalar Nasıl, Nerede ve Ne Kadar Süre Saklanabilir?
Yumurtalar, kahvaltı yiyeceklerinden doğum günü pastalarına kadar her şeyde kullanılan inanılmaz derecede çok yönlü bir içeriktir. Yumurtalar bozulabilir, bu nedenle taze tutmak ve güvenli bir şekilde saklamak için doğru şekilde saklanmaları önemlidir. Yumurtalar daha uzun süre korunmaları için buzdolabında veya derin dondurucuda tutulmalıdır ancak kurutma, salamura ya da tuzlama yöntemleriyle de korunabilir. Yumurtaların ne kadar süre dayanacağını birçok faktör etkileyebilir. Ancak çok uzun süre muhafaza edilirse kurumaları muhtemeldir.
Bazı Ülkelerde Yumurtalar Oda Sıcaklığında Saklanır
Avrupa’daki ülkelerin çoğunda (Hollanda ve İsveç hariç) yumurtalar yıkanmadığı için oda sıcaklığında saklanabilir. Bir tavuk yumurtladığında, yumurtanın dış yüzeyinde bulunan kütikül (veya bloom) denilen ince koruyucu, nemli bir tabaka bulunur. Yumurta kabuklarında havanın, nemin ve bakterilerin yumurtanın içine girip çıkmasına izin verebilecek binlerce küçük gözenek bulunur. Kütikül tabakası bu gözenekleri tıkamaya ve yumurtayı taze tutmaya yardımcı olur. İşte, yıkanmayan yumurtalarda kütikül tabakası yumurtayı bakterilerden bu şekilde korumaktadır. Ayrıca Avrupa’da tavuklar hastalıklara (Salmoella’ya) karşı aşılanmaktadır. Bu nedenle buzdolabında saklanmaları şart değildir. Yemek pişirmek için kullanılmadan önce yumurtalar yıkanabilir.
Yumurtalar, Türkiye dahil, birçok ülkede (Japonya, Amerika, Avustralya) yasalar gereği yıkandıktan sonra işleme sokulmaktadır. Tavuklar ve diğer canlı kümes hayvanları Salmonella bakterilerini taşıyabilir. Bu mikroplar kuşlardan yumurtalarına yayılabilir. Taze yumurtalar, temiz, çatlaksız kabukları olsa bile Salmonella adı verilen bakterileri içerebilir. Bu bakteriler gıda zehirlenmelerinin yaygın bir nedenidir. Salmonella içeren çiğ veya az pişmiş yumurta yiyenler hastalanabilir. Yumurtaları yıkamak Salmonella’nın yumurta yüzeyinden uzaklaştırılmasına yardımcı olurken aynı zamanda kütikülü de ortadan kaldırır. Bu nedenle yumurta doğal savunmasının bir kısmını kaybeder, bakterilerden korunamaz, yumurtaların bakterilerin çoğalmasına karşı korunması için oda sıcaklığında bırakılmamaları, buzdolabında saklanmaları yani soğutulmaları gerekir.
Yumurtalar satın alınan yerde buzdolabında korunarak satılmıyorsa yani dışarıda ise eve getirildiklerinde de dışarıda saklanmalıdır. Tam tersi, eğer satın alınan yumurtalar markette veya başka bir satış yerinde buzdolabında saklanarak satılıyorsa, satın alan kişiler bu yumurtaları evlerinde buzdolabında korumalıdır. Satın alınan yumurtaların yıkanıp yıkanmadığından emin olamayanlar güvenlik açısından buzdolabında saklamalıdır.
Yumurtaları Güvenle Korumanın Yolları
Maksimum tazelik ve raf ömrü için yumurtaları güvenle saklama yolları aşağıda açıklanmıştır.
Buzdolabında Saklama
Yumurtalar düzgün bir şekilde saklanırsa buzdolabında haftalarca kalabilirler. Yumurtalar 4 santigrat derece veya daha düşük sıcaklıkta soğutulmalıdır.
Yumurtalar orijinal kartonlarında bırakılmalıdır
İlk satın alındığında içinde bulunduğu karton ambalaj, saklama sırasında da yumurtaların kalmaları için en iyi yerdir. Karton, yumurtaların buzdolabındaki hoş olmayan kokuları (yumurta kabuğundaki minik gözeneklerden içeri giren) absorbe etmesinin ve nem kaybının önlenmesine yardımcı olur. Ayrıca, kırılmamaları veya ezilmemeleri için güvenli bir şekilde aralıklı ve kapalı kalmalarını sağlar. Yumurtaları orijinal kartonunda bırakmak aynı zamanda son kullanma tarihinin de göz önünde olmasını sağlar.
Yumurtalar geniş, küt uçları yukarı bakacak şekilde tutulmalıdır
Yumurtalar her zaman kartonda paketlendiği gibi geniş, yuvarlak tarafı yukarı bakacak şekilde (sivri tarafı aşağıda olacak şekilde) saklanmalıdır. Yumurtaları geniş uçları (bu tarafta küçük bir hava kesesi bulunur) yukarıda olacak şekilde saklamak, kurumalarını önlemeye yardımcı olur. Yumurtaların kartona ya da başka bir kapalı kaba bu şekilde yerleştirilmesi aynı zamanda yumurta sarısını içeride ortalanmış halde tutar ve dağılmasını önler. Yağda yumurta yapılacaksa bu çok önemli olmayabilir ancak haşlanmış yumurtalarda sarının ortada olması daha hoş olur. Yumurtaları çok fazla hareket ettirmekten veya yeniden konumlandırmaktan kaçınılmalıdır çünkü bu, yumurta sarısına veya içindeki doğal hava ceplerine zarar verebilir.
Yumurtalar buzdolabında orta rafta saklanmalıdır
Ömürlerini en üst düzeye çıkarmak için yumurtalar yaklaşık 7 santigrat derecede veya daha soğukta tutulmalıdır. Birçok kişi yumurtaları buzdolabının kapısında bulunan yumurta bölmesinde (yumurtalık) saklamanın daha uygun olduğunu düşünür ancak bu tavsiye edilmemektedir. Buzdolabının kapının sık sık açılıp kapanması, kapının etrafındaki sıcaklığın daha hızlı değişmesine neden olur. Buzdolabının ana gövdesi ise yumurtaların saklanması açısından daha üstündür. Yumurtaları içeride, orta rafta saklamak sıcaklığın daha sabit kalmasına ve yumurtaların daha taze kalmasına yardımcı olur. Bu şekilde korunan yumurtalar üç ila beş hafta süreyle saklanabilir, yumurtalar muhtemelen kartonun üzerine basılan son satış tarihinden çok sonra da iyi durumda olabilir.
İşlenmiş yumurtalar daima buzdolabında saklanmalıdır; ancak çiğ, taze yumurtlanmış yumurtaların oda sıcaklığında saklanması da uygun olabilir. Kullanımdan arta kalan çiğ yumurta akı ve sarısı ayrı tutulmalı, bozulmadan saklanabilmeleri için ağzı sıkıca kapatılmış kaplara konulmalı ve hemen buzdolabında yerleştirilmelidir. Sarıların kurumasını önlemek için üzerleri tamamen gömülmeyecek şekilde biraz soğuk suyla veya sütle örtülmeli, kullanmadan önce boşaltılmalıdır. Haşlanmış katı yumurtalar saklanırken buzdolabında gaza benzeyen bir koku fark edilebilir. Koku, yumurta pişirildiğinde oluşan hidrojen sülfitten kaynaklanır. Zararsızdır ve genellikle birkaç saat içinde dağılır.
Önerilen Saklama Süreleri
Bütün haldeki kabuklu, çiğ yumurtalar, paketlenme tarihinden itibaren 3-5 hafta veya kartonunda yazan son kullanma tarihine kadar buzdolabında saklanabilir.
Artmış yumurta akı veya sarısı derhal kapalı bir kaba alınmalı ve buzdolabında saklanmalıdır. Yumurta sarılarının kurumaması için üzerine biraz su dökülebilir. Kullanmadan önce suyu boşaltılır. Bunlar 2-4 gün içerisinde kullanılmalıdır.
Pişmiş yumurtalı yemekler de buzdolabında ağzı kapalı olarak saklanmalı ve (diğer yemek artıkları gibi) 3 gün içerisinde kullanılmalıdır.
Haşlanmış katı yumurtalar buzdolabında 1 haftaya kadar taze kalacaktır.
Sıvı yumurta yerine geçen ürünler, karton açılmadan önce 10 güne kadar saklanabilir ancak açıldıktan sonra 3 gün içerisinde kullanılmalıdır.
Dondurucuda Saklama
Birkaç hafta içinde kullanılacak miktardan fazla yumurta varsa ve üç ila beş haftadan daha uzun süre saklanacaksa dondurulmalıdır. Bu şekilde bir yıla kadar saklanabilirler. Yalnızca temiz ve taze yumurtalar dondurulmalıdır.
Yumurtalar kabuğuyla birlikte dondurulamaz ancak çırpılmış veya akıyla sarısı ayrılmış olarak dondurabilir. Çiğ ve hazırlanmış yumurta türleri aşağıdaki basit talimatlar izlenerek kolaylıkla dondurulabilir:
Bütün yumurta
Ayırmaya gerek kalmadan bütün yumurta kolayca dondurulabilir. Yumurtalar iyice çırpılıp dondurucu kaplara dökülür ve sıkıca kapatılır. Kaplar yumurta sayısını ve tarihini belirtecek şekilde etiketlenir ve dondurulur. Bu iş için buz kalıpları veya muffin kalıpları kullanılabilir, böylece tariflerde kullanımı kolaylaşır, ölçmeye gerek kalmaz. Uygun bir şekilde dondurulduğunda, bütün yumurta genellikle bir yıla kadar taze kalır. Yumurtaları bütün olarak dondurmak daha az yer kaplayan bir saklama çözümü olabilir. Çırpılmış yumurtanın hacmi çözüldüğünde değişeceğinden 3 yemek kaşığı kabaca 1 büyük yumurtaya eşittir.
