Şaşılık Neden Olur? Tedavisi Var Mıdır?

Uzak bakışta paralel bulunan görme eksenlerinden birinin rastgele bir yöne doğru sapması durumudur. Şaşılık sade­ce estetik bir hata değil, aynı vakitte görme sistemini de bozar. İki gözünde tam olarak görebilmesi amacıyla yaşamın ilk 5 senesinde (odaklama), akomodosyon (uyum) ve konvenjons ( iki gözün paralel eksende çalışması ) refleks­leri gelişir.

– Bu reflekslerden birindeki bo­zukluk,

– Hipermetropi,

– Düşük göz kapağı (ptozis),

– Bebeklerde doğuştan gelen birtakım nörolojik bozukluklar,

– İki gözdeki görüntüyü beyinde birleştiren mekanizma­daki bozukluk,

– Görme siniri ya da görme yollarındaki bozukluklar,

– Göz küresinin biçim ve hacim bozuklukları,

Gözün hareketini gerçekleştiren kaslardaki bozukluklar, şaşılı­k sebebidir. Şaşılığa neden bulunan kırma eksiklikleri kalıtımsal bulunduğun­dan, dolaylı anlamda şaşılığın da kalıtımsal bulunduğu söylene­bilir. Down sendromu, beyin felci, albinizm gibi hastalıklarla birlikte şaşılık görülebilir.

Görme eksenlerinin paralelliği bozulduğunda, her iki göz­den beyindeki merkeze gönderilen görüntü aynı olmadığın­dan ötürü çift görme (diplopi) oluşacaktır. Bu halde hususi­likle çocuklarda tedaviye anında başlanması lüzumir. Kayma yapan gözün görüntüsü beyinde silinir, böylece çocuklar­da çift görme engellenebilir, fakat kayan gözün görmeyi öğrenmesi yeterli olamayacağından, bu göz tembelleşir ve gör­me yetisini ve işlevlerini bir oldukça dönüşü olmamak üzere kaybetmeye başlar. Sonuçta ambliyobi (göz tembelli­ği) gelişir.

Şaşılığın Tedavisi Nedir?

Göze görme işlevlerini öğ­renmede yardımcı olabilecek te­davi metodundan uygulanmalıdır. Optik tedavi denilen tedavi biçimi 9 yaşa kadar etkili olur ve bu 15-16 yaşına kadar uzayabilir. Er­ken uygulanmaya başlayan optik tedavi, şaşılığın yerleşme­sini engelleyebilir.

Ortoptik egzersizlerle yani hastanede hususi aletlerle yapı­lan egzersizler hastanın gözün kaymasını denetim edebilme­sini sağlar ve göz tembelliğinin yerleşmesini engelleyici rol oy­nar,

Şaşılığın türüne, hastanın yaşına ve son haline göre ilaç tedavisi verilebilir.

Ambliyopi tedavi olarak ise, tembelliğe eğilimli göz ça­lışmaya zorlanır. Uygun tedavi ile İyileşme olanağı %75-80 ara­sıdır. Bu tür tedavinin başlanmasında 1-2 yaşları fazla ehemmiyet­lidir. 2-5 yaşları arası kısmen avantajlı bir dehemmiyetdir, fakat 5 yaşında sonra biraz zorlaşır, 7 yaşından sonra ise, geç kalın­mış başlangıç tedaviler yararlı olmaz.

Şaşılıkta şayet lüzum görülürse, 1-4 yaşlan arası uygulanan cerrahi araya girmek görme gücünün yükselmesine yardımcı olabi­lir. Daha geç yaşlarda uygulanan bu araya girmeknin yalnızca este­tik faydası olacaktır, görmeye bir katkısı olmaz.

Hangi hallerde anında bir göz doktoruna başvurulmalıdır?

Göz hastalıklarının büyük bir alanında erken tespit ve tedaviye erken başlama fazla büyük bir ehemmiyet arzettiğinden, anne babaların çocuklarında farkedebilecekleri ve anında doktora başvurmalarını lüzumtiren birtakım belirtiler;

– Gözün şeffaf bölümü bulunan korneada devamlı göz yaşarması ve sulanması,

– Kornea çapının normalden büyük ol­ması, ( her ne kadar anne babalar amacıyla övünülecek birşey gi­bi dursa da gerisinde bir hastalık sendromu olup, olmadığı kesinlikle araştırılmalıdır. )

– Göz öne doğru çıkıksa, faile genellikle bir gözün diğe­rinden büyük bulunduğu yanılmasıyla doktora başvururlar.

– Çocuk ışıktan kuvvetli biçimde rahatsız oluyorsa,

– Işıklı ortamlarda bebek huzursuzsa,

– Gözbebeğinin ( pupil ) beyaz görülmesi, zamanından evvel doğmuş bebeklerde ( prematür ) genellikle körlükle sonuçlanabilir.